Waarom beleggen in goud in onzekere tijden?

Waarom beleggen in goud in onzekere tijden?

In tijden van economische onzekerheid en instabiliteit zie je dat beleggen in goud steeds populairder worden. Goud wordt al duizenden jaren beschouwd als een waardevolle grondstof en heeft de zogenaamde “tand des tijds” doorstaan als een stabiele belegging.

Maar is beleggen in goud nog steeds een verstandige keuze of zitten er ook nadelen aan beleggen in goud? Kortom een interessant onderwerp om verder uit te diepen in een uitgebreide blog post. In deze blogpost ga ik alle voor- én nadelen van beleggen in goud tijdens onzekere tijden bespreken.

In deze blog post ga ik het volgende behandelen:

Podcast met Paul Buitink van Holland Gold

Met Paul Buitink van Holland Gold heb ik onlangs een podcast opgenomen en hierin hebben we alle voor- en nadelen van investeren in goud in besproken. Zie hier de link naar de podcast:

Historie van goud als betaalmiddel

Laten we zoals altijd beginnen met het begin. Goud wordt al duizenden jaren gebruikt als betaalmiddel en opslag van waarde. De eerste gouden munten werden geslagen in het westen van Turkije rond 600 voor Christus. Goud werd al snel een universele betaal- en opslagmethode. Veel beschavingen over de hele wereld, waaronder de Grieken, Romeinen, Chinezen en Indianen gebruikten goud als betaalmiddel.

Goud in de Middeleeuwen

In de Middeleeuwen werd goud veel gebruikt in Europa als betaalmiddel en de gouden florijn werd geïntroduceerd als de belangrijkste handelsmunt. Tijdens de Europese kolonisatie van Amerika en Afrika werd goud naar Europa gebracht en werd het gebruikt om handel te drijven met andere landen.

Goud in de 19e eeuw

In de 19e eeuw werd de gouden standaard geïntroduceerd, waarbij papiergeld kon worden omgewisseld voor goud tegen een vaste koers. Dit systeem bleef in gebruik tot het begin van de 20e eeuw, toen veel landen hun gouden reserves gebruikten om hun oorlogsinspanningen te financieren tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Goud in de 20ste eeuw

Geld was in de 20ste eeuw gekoppeld aan de goudstandaard. De goudstandaard was in feite een systeem waarbij de waarde van geld direct gekoppeld was aan de waarde van goud. Dit betekende dat elke dollar die in omloop was, werd gedekt door een bepaalde hoeveelheid goud. De Verenigde Staten hadden zich in 1944 verplicht om de goudstandaard te handhaven door middel van het Bretton Woods-systeem. Dit was een internationaal mondiaal financieel systeem waarbij de dollar als wereldreservemunt fungeerde en kon worden omgewisseld voor goud tegen een vaste prijs van $35 per troy ounce.

Loskoppeling dollar van de goudstandaard

Echter, in de jaren zestig begon de Verenigde Staten meer geld uit te geven dan ze konden dekken met goud, wat leidde tot een tekort aan goudreserves. Hierdoor kreeg het vertrouwen in de waarde van de dollar een flinke deuk. Om dit vertrouwen te herstellen, kondigde President Nixon in 1971 aan dat de Verenigde Staten niet langer de goudstandaard zouden handhaven. Dit betekende dat de dollar niet meer direct kon worden omgewisseld voor goud tegen een vaste prijs.

Gevolgen loskoppeling dollar van goudstandaard

De loskoppeling van de dollar van de goudstandaard had enorme gevolgen voor het internationale financiële systeem. Het maakte het mogelijk voor landen om hun eigen munt los te koppelen van goud en over te gaan op fiatgeld, wat betekent dat de waarde van de munt niet meer direct gekoppeld is aan de waarde van goud. Dit gaf landen meer flexibiliteit om hun monetaire beleid te voeren en hun economieën te laten groeien.

De keerzijde van de loskoppeling van de dollar van de goudstandaard was een toename van de volatiliteit van valuta’s en de onzekerheid in het internationale financiële systeem. Ook heeft het geleid tot een grotere afhankelijkheid van het vertrouwen in centrale banken en overheden om de waarde van fiatgeld te waarborgen.

Goud in de 21ste eeuw

Tegenwoordig wordt goud voornamelijk gebruikt als een opslag van waarde en als belegging. Het wordt verhandeld op de internationale markt en de prijs van goud wordt beïnvloed door vele factoren, waaronder economische onzekerheid, inflatie en geopolitieke spanningen.

Je kan alles over beleggen in goud lezen in het boek Heavy Metal. Een inhoudelijk super goed boek wat ook nog eens met humor geschreven is. Kortom het boek Heavy Metal is zeker een aanrader ?.

Hoeveel goud is er in de wereld?

Het is moeilijk om een exacte hoeveelheid te geven, omdat de totale hoeveelheid goud in de wereld voortdurend verandert als gevolg van mijnbouw, recycling en andere factoren. Echter, volgens schattingen van de US Geological Survey, was er ongeveer 190.000 ton goud geproduceerd in de hele wereld tot en met 2020 (bron).

190.000 ton goud klinkt misschien als een heleboel goud, maar als je al het goud zou omsmelten krijg je een kubus van 21,4m x 21,4m x 21,4m. Best groot maar dat is dan al het goud dat in 5.000 jaar gewonnen is ?. Daarnaast is er nog zo’n 50.000 ton winbaar goud. Verder is het goed om je te realiseren dat al het ‘makkelijke’ goud bijna helemaal weg is. Dus goud is en blijft ook in de toekomst schaars.

Ontwikkeling van de goudprijs

De historische ontwikkeling van de goudprijs van 1900 tot en met 2023 is interessant. Hieronder een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen en trends in deze periode.

Goudprijs begin 20e eeuw

In de eerste decennia van de 20e eeuw was er sprake van een stabiele goudprijs. Van 1900 tot en met 1933 schommelde de prijs van goud tussen de $18 en $35 per troy ounce.

Goudprijs jaren 30 en jaren 40

In 1933 besloot de Amerikaanse overheid om het particuliere bezit van goud te verbieden en alle goudstaven, munten en certificaten in te nemen. Dit was onderdeel van de New Deal-maatregelen van president Franklin D. Roosevelt om de Amerikaanse economie uit de depressie te halen. De goudprijs werd hierdoor vastgesteld op $35 per troy ounce.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de goudprijs vastgesteld op $35 per troy ounce als onderdeel van het Bretton Woods-systeem, dat de basis vormde voor het internationale monetaire stelsel. Dit systeem bleef tot 1971 in stand.

Goudprijs na loskoppeling dollar van goudstandaard

Na de beëindiging van het Bretton Woods-systeem begon de goudprijs te stijgen. In 1974 werd voor het eerst de $100 per troy ounce overschreden. De goudprijs daalde in de jaren 80 weer, onder andere vanwege een sterke Amerikaanse dollar en hoge rentetarieven. In de jaren 90 begon de goudprijs weer te stijgen. Reden voor de stijging was de Aziatische financiële crisis en de angst voor de millenniumbug ?.

Goudprijs van 2000 tot nu

In de jaren 2000 steeg de goudprijs gestaag, onder andere vanwege de toenemende vraag vanuit opkomende economieën zoals China en India en de financiële crisis van 2008. In 2011 bereikte de goudprijs een recordhoogte van bijna $1.900 per troy ounce, mede dankzij de angst voor een wereldwijde economische crisis en de aanhoudende schuldencrisis in Europa.

Sinds 2011 is de goudprijs weer gedaald, onder andere vanwege een verzwakkende economie in China en de VS en de stijgende rentetarieven in de VS. April 2023 schommelt de goudprijs rond de $2.000 per troy ounce.

Voordelen van beleggen in goud

Laten we eerst beginnen met de voordelen van beleggen in goud. Dit zijn wat mij betreft de belangrijkste voordelen.

#1 Waardebehoud

Goud wordt vaak gezien als een waarde opslag, omdat het een tastbaar en schaars goed is. Het heeft een lange geschiedenis als monetaire reserve en heeft zijn waarde behouden gedurende vele eeuwen. Dit kan nuttig zijn als bescherming tegen inflatie en devaluatie van valuta’s. Dit zie je duidelijk terug bij de centrale banken.

Centrale banken kopen goud bij

Twee jaar nadat de vraag naar het laagste niveau in tien jaar was gedaald, is de vraag van de centrale banken sterk hersteld. In 2022 steeg de vraag van de centrale voor de tweede keer op rij op jaarbasis, met in totaal 1.136 ton aan netto-aankopen. Zie hieronder de data van Gold Hub.

Dus was 2022 een topjaar voor aankopen door centrale banken. 2022 was niet alleen het dertiende achtereenvolgende jaar van netto-aankopen, maar ook het hoogste niveau van jaarlijkse vraag sinds 1950.

Dus als centrale banken goud kopen als “vertrouwensanker” dan zal het zeker wel waardevast moeten zijn ?.

Goudvoorraad van DNB

Ook in Nederland heeft De Nederlandse Bank (DNB) een aanzienlijk voorraad van goud. In 2023 bezit DNB ruim 612 ton aan goud. Het goud wordt vooral aangehouden als reserve en is van oudsher een vertrouwensanker.

Volgens de site van DNB ligt het goud van Nederland op verschillende plekken opgeslagen. Een deel is te vinden in Nederland. Maar het meeste goud ligt in andere landen: de Verenigde Staten, Canada en het Verenigd Koninkrijk. In de goudkluis van DNB liggen 15.000 baren goud. Dit goud is 31% van de totale goudvoorraad van DNB.

Daarnaast ligt 31% van de goudvoorraad in New York. Dit goud is opgeslagen in de kluizen van de Federal Reserve Bank, op de granieten rotsen van Manhattan. Verder ligt 38% van het Nederlands goud in Ottawa en Londen. Het ligt veilig opgeslagen in de kluizen van de Canadese centrale bank en de Engelse centrale bank.

#2 Diversificatie

Goud kan een belangrijke rol spelen bij het diversifiëren van een beleggingsportefeuille. Het kan helpen om de risico’s van andere beleggingscategorieën, zoals aandelen en obligaties, te verminderen. Goud heeft historisch gezien vaak bewezen een stabiele belegging te zijn tijdens tijden van economische onzekerheid en volatiliteit op de markten.

#3 Liquiditeit

Goud is over het algemeen een zeer liquide activa, waardoor het gemakkelijk te kopen en te verkopen is. Het kan worden verhandeld op de spotmarkt en er zijn veel handelaren en beurzen die goud verhandelen.

#4 Internationale acceptatie

Goud is een wereldwijd erkende activa en wordt overal ter wereld verhandeld. Het is een algemeen aanvaarde vorm van betaling en wordt ook gebruikt als reserve-activa door centrale banken en overheden.

#5 Bescherming tegen geopolitieke risico’s

Goud kan ook dienen als bescherming tegen geopolitieke risico’s en economische instabiliteit. Tijdens tijden van oorlog, politieke onrust of economische recessie kan de waarde van goud stijgen, omdat het als een veilige haven wordt beschouwd. Dit kan een aanvulling zijn op andere beleggingsstrategieën om risico’s te beperken.

Nadelen van beleggen in goud

Dan nu door naar de nadelen van beleggen in fysiek goud.

#1 Geen rente of dividend

Goud genereert geen inkomsten, zoals rente of dividend. Als gevolg hiervan is het rendement op beleggingen in goud afhankelijk van de prijsstijging van goud. Dit kan leiden tot volatiliteit en onzekerheid in de beleggingsresultaten.

#2 Toekomstige waarde gebaseerd op greater fool theory

De “greater fool theory” is een beleggingsstrategie waarbij een belegger een aandeel koopt in de hoop het later tegen een hogere prijs te verkopen aan een “grotere dwaas” (greater fool) dan zichzelf. Deze strategie gaat ervan uit dat de waarde van een belegging niet gebaseerd is op fundamentele factoren, zoals inkomsten en winstgevendheid, maar op de bereidheid van andere beleggers om er meer voor te betalen.

Warren Buffett zijn afkeer tegen de greater fool theorie

Warren Buffett heeft zich vaak kritisch uitgelaten over de “greater fool theory” en heeft gewaarschuwd dat het een riskante en onzekere strategie is. In plaats daarvan gelooft hij in het investeren in bedrijven met een sterke en duurzame concurrentiepositie en een goede waardering, gebaseerd op hun fundamentele financiële prestaties.

Buffett benadrukt dat beleggers zich moeten richten op de waarde van een belegging en niet op de prijs. Het is belangrijk om te begrijpen wat een bedrijf waard is en om te investeren op basis van die intrinsieke waarde. Het is niet verstandig om te investeren op basis van de hoop dat er altijd een “greater fool” zal zijn die bereid is om meer te betalen.

Volgens Warren Buffett vallen investeringen in “goud”, “zilver”, maar ook “bitcoin” onder deze “greater fool” theorie. Kijkend naar zijn indrukwekkende staat van dienst is de mening van Warren Buffett zeker iets om rekening mee te houden ?.

#3 Geen groei

Goud is een grondstof en heeft geen groeipotentieel zoals aandelen van bedrijven dat wel hebben. Bedrijven kunnen winsten maken en hun activiteiten uitbreiden, wat kan resulteren in hogere aandelenkoersen. Goud daarentegen blijft in waarde hetzelfde, tenzij er vraag is naar het edelmetaal.

#4 Beperkte bescherming tegen inflatie

Hoewel goud vaak wordt beschouwd als een bescherming tegen inflatie, kan het geen volledige bescherming bieden. De prijs van goud kan zelfs dalen tijdens periodes van hoge inflatie, omdat beleggers mogelijk de voorkeur geven aan andere activa zoals vastgoed of aandelen.

#5 Kosten voor opslag

Het kopen en opslaan van goud kan gepaard gaan met hoge kosten, waardoor het rendement op de belegging kan worden beïnvloed. Opslag- en verzekeringskosten kunnen ook hoger zijn dan bij andere beleggingsinstrumenten. Bij Holland Gold betaal je 0,5% opslagkosten per jaar (dus dat valt op zich nog mee zou ik denken ?).

Hoe kan je gaan beleggen in goud?

Er zijn verschillende manieren om als particulier te beleggen in goud, elk met hun eigen voor- en nadelen. Hier zijn enkele veelvoorkomende manieren om te beleggen in goud:

#1 Beleggen in fysiek goud

Beleggen in fysiek goud is de meest direct manier van beleggen in goud. Dit omvat het kopen van fysieke goudstaven of gouden munten. Fysiek goud kan worden opgeslagen in een kluis thuis of in een beveiligde opslagfaciliteit. Het voordeel van beleggen in fysiek goud is dat je het tastbaar is (je kan het letterlijk vast houden).

Goudbaren kopen

Goudbaren kan je kopen bij verschillende partijen in Nederland. Bekende partijen zijn Amsterdam Gold, Gold Republic en Holland Gold. Goudbaren zijn te koop in verschillende gewichten vanaf 1 gram, 2,5 gram, 5 gram, 10 gram, 20 gram, 31,1 gram (= 1 troy ounce) 50 gram, 100 gram, 250 gram, 500 gram en 1000 gram.

Goudbaren zijn LBMA-gecertificeerd, internationaal verhandelbaar en volledig vrijgesteld van BTW, omdat een goudbaar met deze zuiverheid onder de noemer “beleggingsgoud” valt. Zie hieronder een voorbeeld van een 1 kilogram goudbaar die je kan kopen bij Holland Gold.

Goud kopen in muntvorm

Naast beleggen in goudbaren kan je ook gouden munten kopen. Goud kopen in muntvorm is niet alleen voor beleggers, maar ook voor particulieren interessant. De meeste munten zijn geslagen in één troy ounce puur goud, ofwel 31,1034 gram goud.

Beleggers en investeerders kopen deze gouden munten in grote aantallen om delen van hun vermogen veilig te stellen. Wanneer je gouden munten koopt, dan ontvang je gegarandeerd edelmetaalproducten van de hoogste kwaliteit, die goed verhandelbaar zijn. Dit maakt deze vorm van goud kopen een aantrekkelijke investering.

Ook voor gouden munten kan je terecht bij verschillende partijen zoals Holland Gold, Gold Republic of Amsterdam Gold.

#2 Beleggen in goud ETFs

Dit zijn beleggingsfondsen die de prijs van goud volgen en die op beurzen worden verhandeld. Je kunt aandelen van een goud-ETF kopen en verkopen op dezelfde manier als gewone aandelen. Het voordeel van een goud-ETF is dat je blootstelling krijgt aan de prijs van goud zonder het fysieke goud te hoeven bezitten.

Bij DEGIRO zijn er verschillende ETF’s die de goudprijs volgen. Een rekening bij DEGIRO kan je makkelijk openen via de onderstaande link:

Bij het beleggen in goud via een ETF moet je wel goed onderzoeken hoe de ETF in goud belegt. Heeft deze ETF ook daadwerkelijk goud gekocht als onderliggende waarde of niet? Verder moet je rekening houden met hetzij beperkte kosten voor het aankopen en beheren van de ETF.

#3 Goudmijnaandelen

Dit zijn aandelen van bedrijven die actief zijn in de goudmijnbouw. Wanneer de prijs van goud stijgt, kan dit leiden tot hogere winsten voor deze bedrijven en dus hogere aandelenkoersen. Het voordeel van goudmijnaandelen is dat ze potentieel een hoger rendement bieden dan fysiek goud of goud-ETF’s.

Het nadeel is dat ze risicovoller kunnen zijn vanwege de verschillende factoren die de winstgevendheid van mijnbouwbedrijven beïnvloeden, zoals arbeidsconflicten, politieke instabiliteit en fluctuerende kosten van energie en grondstoffen.

Eindoordeel

Beleggen in onzekere tijden kan een uitdaging zijn, maar het kan ook kansen bieden voor beleggers die bereid zijn om risico’s te nemen. Door kalm en rationeel te blijven, je portfolio te diversifiëren, te investeren voor de lange termijn, defensieve beleggingen te overwegen en de markt goed in de gaten te houden, kun je risico beperken en je kansen op vermogensgroei maximaliseren.

Ik ben heel benieuwd of jij belegd hebt in goud (fysiek of op een andere manier). Graag hoor ik in comments van je wat jou beweegreden zijn.

Wil jij meer te weten komen over hoe je het beste je vermogen kan beschermen tegen inflatie? Meer hierover kan je lezen in de blog post “Hoe vermogen beschermen tegen inflatie?“