De psychologie van geld.
Het komt niet vaak voor dat je een boek over financiën in één adem uitleest. Ok het was in dit geval een dun boek van “slechts” zo’n 240 bladzijden, maar toch… Ik heb het over het boek “The Psychology of Money” van Morgan Housel.
Dit boek gaat niet direct over investeren of over financiële vrijheid bereiken, maar toch is het een interessant boek om te lezen als je financiële vrijheid wilt bereiken.
Financieel succes behalen heeft veel te maken met de psychologie. Onze hersenen doen namelijk onverwachte dingen, waar we zelf geen weet van hebben. En dit boek geeft je een andere kijk op geld en voornamelijk het gedrag van mensen in combinatie met geld. Of te wel dat is de psychologie van geld!
In deze blog post ga ik het volgende behandelen:
Inhoudsopgave
Liever de video bekijken (deel 1)?
Wil je liever de video bekijken dan de blog post lezen? Hieronder de link naar de video:
The Psychology of Money
Laten we zoals altijd beginnen het het begin. Wie is Morgan Housel, de auteur het boek “The Psychology of Money” eigenlijk? Eerlijk gezegd had ik nog nooit van hem gehoord en moest ik Morgan Housel even “googelen” om er achter te komen wat hij allemaal gedaan heeft.
Morgan Housel is een relatief onbekende auteur en schreef slechts drie boeken in zijn carrière. In met name Amerika is Morgan Housel bekend van zijn artikelen bij the Wall Street Journal en The Motley Fool. In het begin was hij columnist en inmiddels fulltime auteur werd.
Het laatste feitje dat ik over Morgan Housel heb kunnen vinden is dat hij tweevoudig winnaar is van de Best in Business Award from the Society of American Business Editors and Writers. Een prestigieuze prijs onder schrijvers van zakelijke en financiële artikelen.
Het meest recente boek van Morgan Housel is “The Psychology of Money” dat in 2020 verscheen. Dit boek betekende echt de doorbraak voor Morgan Housel als auteur. Niet gek want het boek “The Psychology of Money” is een goed, puntig en verhelderend boek over geld.
Het boek “The Psychology of Money” gaat over de relatie van mensen met geld. Volgens Morgan Housel wordt deze relatie gevormd door ervaringen, opvoeding en sociale achtergrond. Over de relatie met geld staan 19 korte lessen beschreven in het boek.
Hieronder zal ik de 19 korte lessen van het boek “The Psychology of Money” met je delen.
Les #1 Niemand is gek
Les 1 is “Niemand is Gek”. Mensen doen gekke dingen met geld, maar niemand is gek. In het kort komt de eerste les neer op het feit dat mensen gekke dingen doen met geld, maar niemand is gek. Morgan Housel verklaart dit als volgt.
Mensen wonen in verschillende landen, zijn van verschillende generaties, opgevoed door verschillende ouders met verschillende inkomens en verschillende waarden. Hierdoor groeit ieder mens op met andere prikkels en leert ieder mens dus andere lessen tijdens zijn of haar leven.
In theorie zouden mensen investeringsbeslissingen moeten nemen op basis van hun doelen, feiten en de beschikbare investeringsmogelijkheden. Maar dat is niet wat mensen doen. Maar weinig mensen nemen financiële beslissingen puur op basis van een spreadsheet.
Economen ontdekten namelijk dat de investeringsbeslissingen van mensen sterk afhankelijk zijn van de ervaringen die investeerders in hun eigen generatie hadden en dan vooral ervaringen aan het begin van hun volwassen leven.
Dus hun kijk op geld is simpelweg gevormd in verschillende werelden. En als dat het geval is, kan wat compleet onlogisch is voor jou, voor iemand anders hartstikke logisch zijn.
Dat is in het kort waar les 1 op neer komt. Dus op naar les 2!
Les #2 Geluk & Risico
Volgens Morgan Housel zijn risico en geluk dubbelgangers. Hij stelt dat de grens tussen ‘inspirerend gedurfd’ en ‘roekeloos dwaas’ een millimeter dik kan zijn en pas achteraf zichtbaar is.
Ook stelt hij dat de toevallige impact van acties buiten je controle meer gevolgen kan hebben dan de acties die je bewust neemt. Wees dus voorzichtig wanneer je ervan uitgaat dat 100% van de resultaten die je behaalt komen door jouw inspanningen en beslissingen.
Je moet van risico houden omdat het zich na verloop van tijd terugbetaalt. Maar je moet paranoïde zijn voor rampzalige risico’s, omdat het je verhindert toekomstige risico’s te nemen die na verloop van tijd hun vruchten zullen afwerpen.
Het advies van Morgan Housel is dan ook om om nederig te zijn als de dingen goed gaan en vergevingsgezind als ze fout gaan. Het is namelijk nooit zo goed of slecht is als het lijkt.
Kortom niets is zo goed of slecht als het lijkt. Op naar les 3!
Les #3 Het is nooit genoeg
In deze les leert Morgan Housel dat de moeilijkste financiële vaardigheid is om de doelpalen te laten stoppen met bewegen. Maar dit is een van de belangrijkste financiële vaardigheden.
Het wordt namelijk gevaarlijk als de smaak naar meer geld, meer macht, meer aanzien de ambitie sneller doet toenemen dan de voldoening. Volgens Morgan Housel is sociale vergelijking hier het probleem…
We willen ons namelijk graag vergelijken met onze buurman, collega of succesvolle vriend. Het punt is echter dat het plafond van sociale vergelijking zo hoog is dat vrijwel niemand het ooit zal bereiken.
Je kan deze strijd dus nooit winnen. De enige manier om te “winnen” – is om te accepteren dat je misschien genoeg hebt, zelfs als het minder is dan degenen om je heen. Morgan Housel maakt het volgende een mooie statement in les 3.
“Er is geen reden om te riskeren wat je al hebt en nodig hebt voor iets wat je niet hebt en niet nodig hebt.”
Bron: Morgan Housel
En nu door naar les 4 van de psychologie van geld!
Les #4 Confounding compounding
Eerlijk gezegd weet ik niet hoe ik deze titel van les 4 “Confounding Compounding” op een goede manier kan vertalen naar het Nederlands. Maar les 4 leert je een belangrijke les over de kracht van het rente-op-rente effect.
Om dit duidelijk te maken gebruikt Morgan Housel de vermogensgroei van Warren Buffett als voorbeeld. Warren Buffet is natuurlijk een super goed investeerder, maar zijn echte geheim is tijd. $81,5 miljard van Warren Buffett’s vermogen van $84,5 miljard heeft hij opgebouwd na zijn 65e verjaardag. Dit is natuurlijk een bizar gegeven!
Goed beleggen gaat niet perse over het behalen van het hoogste rendement, omdat het hoogste rendement vaak eenmalige treffers zijn die niet kunnen worden herhaald. Het gaat om het behalen van redelijk goede rendementen die voor de langste mogelijke periode kunnen worden herhaald.
Kortom als je het als belegger goed wilt doen, is het vergroten van je tijdshorizon het krachtigste wat je kunt doen. Tijd is namelijk de belangrijkste factor bij beleggen.
Les #5 Rijk worden versus Rijk blijven
Er is een groot verschil tussen rijk worden en rijk blijven. Beide vereisen ook een andere strategie. Om echt rijk te worden moet je bereid zijn risico’s te nemen. Echter om rijk te blijven moet je juist geen risico nemen. Het vereist nederigheid en angst dat wat je aan vermogen hebt opgebouwd net zo snel weer kan verdampen.
Het is volgens Morgan Housel belangrijk om lang te kunnen “overleven”. Ruimte voor fouten – ofwel voldoende veiligheidsmarge – is een van de meest ondergewaardeerde krachten in de financiële wereld.
Op deze manier kan je namelijk zo lang mogelijk “in de markt blijven” en je assets jaren en jaren de tijd geven om te groeien door maximaal gebruik te maken van het rente-op-rente effect.
Succesvol investeren is dus niet alleen maar de juiste keuzes maken, nog belangrijker is het om geen grote “fuck-ups” te maken.
Les #6 Tails you win
Eerlijk gezegd weet ik ook niet hoe ik deze titel op een goede manier kan vertalen naar het Nederlands. Maar in les 6 geeft Morgan Housel een verklaring voor het feit dat je het als belegger de helft van de tijd het bij het verkeerde eind kan hebben en toch een fortuin kan verdienen.
Dit komt erop neer binnen een gespreid beleggingsportfolio of zelf een gehele index veel bedrijven slecht of middelmatig presenteren. Slechts een handvol bedrijven zorgen voor het meeste rendement.
Tijdens de Berkshire Hathaway aandeelhoudersvergadering in 2013 zei Warren Buffet hierover dat hij zo’n 400 tot 500 aandelen in zijn bezit heeft en dat hij het meest heeft verdiend met slechts 10 aandelen.
Als je een paar van deze top aandelen van de portfolio van Berkshire Hathaway zou weghalen, dan blijft er slechts een middelmatig rendement over. Dat is toch wel een interessant gegeven!
Les #7 Vrijheid
Wat is geluk? Geluk is een ingewikkeld iets omdat het voor iedereen anders is. Maar als er een gemeenschappelijke deler is van geluk dan is het wel dat mensen hun eigen leven willen kunnen beheersen.
Meer dan je hoeveel je verdiend. Meer dan de grootte van je huis. Meer dan het aanzien van je baan. Controle over doen wat je wilt, wanneer je wilt, met de mensen die je wilt, is de belangrijkste leefstijl variabele die mensen gelukkig maakt.
De grootste waarde van geld is dan ook het vermogen om je controle over je tijd te geven. Geld inzetten voor een leven waarin je kunt doen wat je wilt, wanneer je wilt, met wie je wilt, waar je wilt, zo lang als je wilt, heeft een ongelooflijk rendement.”
Financiële onafhankelijkheid betekent voor mij niet dat je stopt met werken. Het betekent dat je het werk doet dat je leuk, alleen mensen die je leuk vindt, op de tijdstippen die je wilt en zo lang als je wilt.
Les #8 Man in de auto paradox
Ook dit is weer een leuk inzichtelijke reflectie. Morgan Housel maakt je namelijk bewust voor een interessante paradox. Mensen hebben de neiging om mooie spullen te kopen om door anderen mensen gerespecteerd en bewonderd te worden.
Echter mooie dingen zorgen er helemaal niet voor dat mensen je respecteren en bewonderen. Niemand merkt de persoon op die die mooie spullen heeft. Mensen merken de mooie spullen op…
Als respect en bewondering je doel zijn, wees dan voorzichtig hoe je het zoekt. Nederigheid, vriendelijkheid en empathie zullen je meer respect opleveren dan mooie spullen ooit zal doen.
Les #9 Rijkdom is juist wat je niet ziet
Les 9 is een van mijn favoriete lessen uit het boek “The Psychology of Money“. We hebben allemaal de neiging om rijkdom te beoordelen op wat we zien, want dat is de informatie die we voor ons hebben. We kunnen de bankrekeningen of assets van andere mensen echter niet zien.
We vertrouwen dus op wat we kunnen zien om financieel succes te meten. Dure auto’s. Grote huizen. Indrukwekkende Instagram foto’s. Geld uitgeven om mensen te laten zien hoeveel geld je hebt, is echter de snelste manier om snel geen geld meer te hebben.
De waarheid is dat rijkdom is wat je niet ziet. Rijkdom is de mooie auto’s die je juist niet heb gekocht. De mooie kleding en schoenen die je niet hebt gekocht (en toch ook niet nodig had). Rijkdom is financiële activa die nog niet zijn omgezet in de dingen die je ziet.
Rijkdom is verborgen. Het is inkomen dat juist niet wordt uitgegeven. De waarde ervan ligt in het bieden van mogelijkheden, flexibiliteit en je tijd zo in te delen als je zelf wilt.
Als voorbeeld geeft Morgan Housel het verhaal van een Ronald Read. Hij was een conciërge en was nooit rijk, maar niet na zijn overlijden een fortuin achter die hij grotendeels schonk aan goede doelen… Zie de volgende link naar het verhaal van “Ronald Read” op Wikipedia. Zijn verhaal zal je verbazen!
Liever de video bekijken (deel 2)?
Wil je liever de video bekijken dan de blog post lezen? Hieronder de link naar de video:
Les #10 Spaar geld
In deze les leert Morgan Housel je over het belang van sparen en dan met name het belang van de zogenaamde “spaarquote”. De spaarquote is het percentage van je inkomen dat je spaart of belegt ten opzichte van je totale inkomen.
Morgan Housel stelt dat je rijkdom kunt opbouwen zonder een hoog inkomen, maar dat je geen rijkdom kunt opbouwen zonder een hoge spaarquote. Dit om duidelijk te maken dat een hoge spaarquote belangrijker is dan een hoog salaris of inkomen.
Je moet beseffen dat je uitgaven verlagen een veel sterker effect heeft dan het verhogen van je netto jaarinkomen. Dit komt doordat met het permanent verlagen van je uitgaven het mes aan twee kanten snijdt, namelijk:
- Als eerste verhoogt het uiteraard je spaarquote
- Als tweede, en veel belangrijker, het verlaagt structureel hoeveel geld die je nodig hebt om van te kunnen leven
Kortom een hoge spaarquote is onmisbaar bij het opbouwen van rijkdom. Geen hoog beleggingsrendement. Wees tevreden met minder. Laat je ego je niet in de weg zitten.
Je hebt geen specifieke reden nodig om te sparen… Je kunt sparen om het sparen. En dat zou je inderdaad moeten doen stelt Morgan Housel. Als conclusie dit citaat “Minder ego, meer rijkdom. Geld besparen is de kloof tussen je ego en je inkomen, en rijkdom is wat je niet ziet.”
Les #11 Redelijk versus Rationeel
Ben je een zogenaamde spreadsheet belegger die zijn keuzes alleen maar baseert op getallen? In dit geval ben je een rationele belegger. Of investeer je ergens geld in omdat je het simpelweg leuk vindt of dat je gelooft in een product of dienst? Dan ben je volgens Morgan Housel waarschijnlijk een redelijke belegger.
Je zou denken dat mensen op basis van feiten een keuze maken (rationeel dus). Maar probeer redelijk te zijn Zelfs Jack Bogle, de oprichter van Vanguard een van de grootste “low cost” passieve indexfonds beheerders, investeerde geld in de hedgefondsen van zijn zoon. Is dit rationeel? Nee. Is dit redelijk? Waarschijnlijk wel.
Les #12 Verrassing ?
Voor deze les duikt Morgan Housel onze geschiedenis is. De economische en investeringsgeschiedenis kan ons veel waardevolle lessen leren. Geschiedenis helpt hierbij om aan de een kant onze verwachtingen te kalibreren en aan de andere kant te bestuderen waar mensen de fout in gingen.
Dus natuurlijk moeten we leren van het verleden. Echter de geschiedenis kan ook een misleidende gids zijn voor de toekomst van de economie en de aandelenmarkt. Geschiedenis houdt namelijk geen rekening met structurele veranderingen die vandaag en morgen beïnvloeden. Morgan Housel stelt niet voor niks “Historici zijn geen profeten.”
Kortom nieuwe onverwachte ontwikkelingen, zullen je altijd blijven verrassen. Niemand kent de toekomst en dingen veranderen nou eenmaal. Belangrijkste les hier is dat je rekening moet houden met dingen waar je geen rekening mee houdt (ofwel verrassingen).
Les #13 Voldoende veiligheidsmarge
Deze les leert de lezer de belangrijke les van het zorgen voor een voldoende grote veiligheidsmarge. Het zal je helpen beschermen tegen de verrassingen die de geschiedenis niet kan voorspellen.
Het leven is simpelweg niet eerlijk en vaak is de wereld en de realiteit hard. Je moet dus ruimte inbouwen voor eventuele fouten die vroeg of laat gaan plaats vinden. Je moet plannen dat je plan niet volgens plan verloopt.
Volgens Morgan Housel kan je hier op een goede manier mee om gaan, door de kloof te vergroten tussen wat je denkt dat er zal gebeuren en wat er kan gebeuren. Een goede vuistregel voor veel dingen in het leven is dat alles wat kan breken, uiteindelijk ook kapot gaat.
Dus als veel dingen afhankelijk zijn van één ding dat werkt, en dat ding breekt, dan zit je in de shit. Dit moet je absoluut zien te voorkomen.
Les #14 Je wensen en doelen zullen veranderen
In deze les deelt Morgan Housel met de lezer dat mensen slechte voorspellers zijn van hun toekomstige zelf. Een doel bedenken is gemakkelijk en leuk. Het bedenken van een doel ongewijzigd blijft voor een lange tijdshorizon is iets heel anders.
Dit heeft een grote impact op ons vermogen om toekomstige financiële doelen te plannen en ook daadwerkelijk te realiseren. Wees dus bereid om plannen uit het verleden aan te passen. Belangrijk is het volgens Morgan Housel ook om extreme plannen te vermijden. Dit soort plannen zijn namelijk niet toekomstbestendig.
Volgens Morgen Housel moeten we simpelweg de realiteit accepteren dat we van gedachten veranderen.
Les #15 Alles heeft een prijs
Alleen voor niks gaat de zon op is een bekend gezegde. Alles heeft een prijs, en de sleutel tot succesvol investeren is gewoon uitzoeken wat die prijs is en bereid zijn om het te betalen.
Het probleem is echter dat de prijs van veel dingen niet duidelijk is totdat je ze uit de eerste hand hebt ervaren, wanneer je de rekening gepresenteerd krijgt. Vaak kunnen we niet goed de prijs inschatten van succes.
Je kunt simpelweg niet fit of gespierd worden zonder de pijn van het sporten. Het werkt hetzelfde met beleggen, ook voor succesvol beleggen betaal je als belegger een prijs. In dit geval is de munteenheid echter geen euro’s. Het is volatiliteit, angst, twijfel, onzekerheid en spijt – die allemaal gemakkelijk over het hoofd worden gezien totdat je zelf aan den lijve ondervindt.
Kortom in deze les concludeert Morgan Housel dat je de kosten van succes definieert en bereid moet zijn die prijs ervoor te betalen. Want niets dat de moeite waard is, is “gratis.”
Les #16 We zijn allemaal verschillend
Dat we allemaal verschillend zijn weten mensen misschien, maar de consequentie hiervan is vaak niet bekend. Het is moeilijk te bevatten dat andere investeerders andere doelen hebben dan wij, omdat we ons niet realiseren dat rationele mensen de wereld door een andere lens kunnen zien dan die van jou. In het kort leert Morgan Housel ons in deze les dat we allemaal een verschillend spel spelen met een verschillende tijdshorizon. Kopieer dus geen mensen.
Daghandelaren kunnen aandelen tegen een bepaalde prijs kopen omdat ze het de volgende dag weer gaan verkopen. Die prijs is misschien niet logisch als je van plan bent hem dit aandeel 20 jaar vast te houden.
Dus bepaal je eigen spel dat je speelt!
Les #17 De verleiding van pessimisme
Optimistische voorspelling klinken voor veel mensen vaak als verkooppraatjes. Pessimistische voorspellingen klinken aannemelijker, maar de meeste mensen zouden optimistisch moeten zijn, want na verloop van tijd wordt het voor de meeste mensen beter.
Morgan Housel concludeert dat slechte gebeurtenissen snel en makkelijk de aandacht trekken. Vooruitgang gebeurt namelijk te langzaam om te merken, maar tegenslagen gebeuren te snel om te negeren.
Les #18 Als je alles gelooft
Iedereen heeft een onvolledig beeld van de wereld. Maar we vormen een compleet verhaal door de gaten op te vullen.
Verhalen zijn krachtig. Ze helpen de economie aan te drijven. Het is makkelijker om een verhaal te geloven als je wilt dat het waar is. Je weet niet wat je niet weet, wat betekent dat je een verklaring zult creëren als je iets vindt dat je niet begrijpt omdat je wilt dat het logisch is.
Les #19 Nu alle voorgaande lessen toepassen
In de laatste les vertelt Morgan Housel hoe hij zelf investeert en zaken aanpakt. Eigenlijk komen alle 18 lessen van het boek samen in dit hoofdstuk.
Dus samenvattend komt deze les neer op: Wees medelevend, verminder je ego, spaar, beheer je geld op een manier die voor jou werkt, gebruik geld om controle over je eigen te krijgen, neem risico’s om vooruit te komen, zorg voor voldoende veiligheidsmarge, erken dat dingen fout gaan, zorg ervoor dat tijd in je voordeel werkt, en weet welk spel je speelt.
Eindoordeel
Het boek “The Phsychology of Money” is vlot geschreven is en leest makkelijk weg. Er zit veel humor in en dat maakte het wat moeilijk voor me bij het vertalen naar het Nederlands. Of dit boek het kopen waard is?
Wat mij betreft is het een echte aanrader vol wijsheid over psychologie en persoonlijke financiën. De nuchtere kijk op de realiteit maakt dit boek wat mij betreft zo uniek. Kortom kopen voor jezelf of als leuk cadeau.
Weet jij nog een leuke / interessant boek over investeren, beleggen of persoonlijke groei? Laat je reactie achter vie het onderstaande reactie formulier. Ik laat me graag verrassen ?.
Ben jij op zoek naar andere interessante boeken? Kijk dan eens op boeken pagina van Vastgoedmentor.com.