Wat is het prijsplafond voor de energierekening?

Wat is het prijsplafond voor de energierekening?

De energierekening wordt een steeds groter deel van de maandlasten van huishoudens. Elke dag lees of hoor je hier wel iets over in de media dus dat kan je niet ontgaan zijn.

September ’22 maakte het kabinet de plannen bekend voor de invoering van een prijsplafond voor de energierekening. Wat is het prijsplafond voor de energierekening precies en wat gaat het jou opleveren?

In deze blog post ga ik het volgende behandelen:

Wil je liever de video bekijken?

Wil je liever de video bekijken dan de blog post lezen? Hieronder de link naar de video:

Waarom een prijsplafond voor energierekening?

Het kan je niet ontgaan zijn dat de energieprijzen sinds begin 2022 explosief ? gestegen zijn. Door deze explosieve stijging van energieprijzen, kwamen er steeds meer berichten in het nieuws van mensen die hun energierekening niet meer kunnen betalen.

Het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) gaat ervan uit dat een huishouden maximaal 8% van het inkomen mag uitgeven aan energie, om financiële problemen te voorkomen. TNO hanteert net andere getallen en die gaat uit van een energiequote van >10%.

De energiequote bereken je dan door je energielasten te delen door je huishoudensinkomen. Bij een energiequote van >10% is er sprake is van ‘energiearmoede’ voor een huishouden. Uit de doorrekening blijkt dat miljoenen huishoudens met de huidige hoge energieprijzen meer voor energie zouden gaan betalen dan volgens het Nibud verstandig is.

Kortom er was grote druk vanuit de maatschappij op het kabinet om mensen tegemoet te komen.

Ontwikkeling van gasprijzen

In augustus 2021 was de gemiddelde gasprijs nog €0,95 per m3 gas. In 2022 is de gasprijs flink opgelopen. Oktober 2022 ligt de gasprijs gemiddeld €3,77 per m3. Dit tarief is inclusief energiebelasting, ODE en 9% BTW. Hieronder een grafiek die het verloop van de gasprijs laat zien vanaf 2014 tot en met nu.

Je kan in deze grafiek duidelijk zien dat de gasprijzen vanaf midden 2021 zijn gestegen. De reden voor de stijging van de gasprijzen midden 2021 was het opheffen van de coronamaatregelen en onstuimige economische groei die daarop volgde.

Het uitbreken van de oorlog tussen de Oekraïne en Rusland heeft de wereld laten inzien hoe afhankelijk we zijn van Russisch gas. Hierdoor is de gasprijs in bijna alle Europese landen verder opgelopen. In Nederland lag de gasprijs begin Oktober ’22 dus op zo’n €3,77 per m3. Ruim 3x zo hoog als een jaar daarvoor ???.

Laten we nu kijken hoe de stroomprijs zich heeft ontwikkeld.

Ontwikkeling van stroomprijzen

Oktober 2022 ligt de gemiddelde stroomprijs rond de €0,90 per kWh. Dit tarief is inclusief energiebelasting, ODE en 9% BTW. In augustus 2021 was de gemiddeld stroomprijs nog €0,24 per kWh. In de onderstaande grafiek kan je het verloop van de stroomprijs vanaf 2014 tot en met nu zien.

Ook voor de stroomprijzen begon de stijging vanaf midden 2021. De reden voor de stijging van de stroomprijzen is min of meer gelijk als die voor de gasprijzen. Vanaf midden 2021 tot oktober 2022 is de stroomprijzen ook ruim 3x zo hoog geworden ???.

Energieverbruik gemiddelde huishouden

Naast de prijs die je betaalt voor energie is een andere belangrijke factor het verbruik. Elk huishouden heeft een ander verbruik en je verbruik hangt van veel verschillende factoren af. Een Nederlands huishouden verbruikt jaarlijks gemiddeld 1.169 m3 gas en 2.479 kWh aan elektriciteit.

Hoeveel je daarvoor betaalt, hangt af van je energiecontract. Er zoals je waarschijnlijk weer zijn in 2022 grote verschillen. Je gas- en stroomverbruik hangt sterk af van het huis waarin je woont en uiteraard het aantal bewoners.

Vandaar dat een gemiddelde voor iedereen dus niet zo veel zegt: het maakt nogal verschil of je alleen in een klein, nieuw appartement woont of met een groot gezin in een oud vrijstaand huis. Volgens Milieu Centraal zijn dit grofweg wat beide huishoudens in verschillende typen woningen per jaar aan gas en stroom verbruiken.

Eenpersoonshuishouden

Type woning	Gemiddeld gasverbruik per jaar (2020)	Gemiddeld stroomverbruik per jaar (2020)
Nieuw klein appartement	630 m3	1.580 kWh
Oud klein appartement	800 m3	1.550 kWh
Oude kleine woning (hoek, tussen)	1.050 m3	1.680 kWh
Oude middelgrote woning (hoek, tussen)	1.240 m3	1.990 kWh

Meerpersoonshuishouden

Type woning	Gemiddeld gasverbruik per jaar (2020)	Gemiddeld stroomverbruik per jaar (2020)
Oud klein appartement	1.000 m3	2.270 kWh
Oude kleine woning (hoek, tussen)	1.220 m3	2.790 kWh
Oude middelgrote woning (hoek, tussen)	1.380 m3	3.200 kWh
Nieuwe middelgrote woning (hoek, tussen)	1.080 m3	3.260 kWh
Oude grote woning (hoek, tussen)	1.920 m3	3.900 kWh
Oude grote vrijstaande woning	2.400 m3	4.530 kWh

Aannames energieverbruik voor rekenvoorbeeld

Gebaseerd op de bovenstaande gegevens van Milieu Centraal ga ik kijken naar drie soorten verbruik. Hiervoor ga ik kijken naar een huishouden met een “Laag verbruik”, een “Gemiddeld verbruik” en een “Hoog verbruik. Voor deze blog post ga ik uit van het volgende:

	Gasverbruik	Stroomverbruik
Laag verbruik	1.000 m3 per jaar	2.000 kWh per jaar
Gemiddeld verbruik	1.200 m3 per jaar	2.900 kWh per jaar
Hoog verbruik	1.600 m3 per jaar	3.400 kWh per jaar

Adhv deze verbruiken ga ik doorrekenen wat het prijsplafond je als huishoudens gaat opleveren.

Verlaging van de BTW

Voordat we naar de invoering van prijsplafond gaan eerst de verlaging van de BTW. Midden 2022 nam het kabinet het eerste besluit om huishoudens tegemoet te komen. Na maanden van sterk stijgende prijzen voor stroom en gas was er positief nieuws. Per 1 juli 2022 ging de BTW voor het energieverbruik omlaag van 21% naar 9%.

Het gaat om een tijdelijke verlaging van een half jaar, dus tot 31 december 2022. Vergelijkingssite Pricewise berekende op basis van een gemiddeld energieverbruik van 1.500 m3 per jaar en 3.500 kWh per jaar dat je dit in 6 maanden tijd €250 zou opleveren (ofwel zo’n €43 per maand).

Goed nieuws zou je denken, maar kort hierna verhoogden de meeste energiemaatschappijen hun tarieven alweer, waardoor er weinig van deze besparing overbleef ?.

Initiële plan voor prijsplafond

Woensdag 21 september kondigde het kabinet een prijsplafond aan voor de energierekening van huishoudens per 1 januari 2023. Wat is het prijsplafond precies? Met het prijsplafond garandeert de overheid voor het gemiddelde gebruik van een huishouden de maximumprijs van energie.

Het gemiddelde gebruik was vastgesteld op 1.200 m3 gas en 2.400 kWh aan elektriciteit. Voor alles wat je meer verbruikt dan het gemiddelde gelden de gewone marktprijzen voor gas en elektriciteit. In de onderstaande tabel een overzicht van het initiële plan voor het prijsplafond en de huidige marktprijzen.

	Zonder prijsplafond	Initiële prijsplafond
Gasprijs	€3,75 per m3	€1,50 per m3 Eerste 1.200 m3
Stroomprijs	€0,90 per kWh	€0,70 per kWh Eerste 2.400 kWh

Nadat de plannen van het kabinet bekend werden werd al snel duidelijk dat het initiële plan voor miljoenen mensen onvoldoende compensatie gaf. Meer hierover kan je lezen in het volgende nieuwsbericht op nos.nl.

Huidige plan voor prijsplafond

Begin oktober van ’22 werd bekend dat het prijsplafond iets gunstiger zou worden voor huishoudens. Voor gas werd het maximale tarief iets verlaagd naar €1,45 per m3 voor een maximaal verbruik van 1.200 m3. Voor elektriciteit gaat het maximale tarief flink omlaag tot €0,40 per kWh én het maximale verbruik omhoog tot 2.900 kWh.

Nog steeds betalen huishoudens bij een energieverbruik boven het plafond het tarief zoals opgenomen in het energiecontract. Voor november en december ’22 ontvangen huishoudens vervolgens nog een vaste korting op de energierekening van €190 per maand. Het geld van de overheid lijkt niet op te kunnen ?.

In de volgende tabel een overzicht van het definitieve prijsplafond naast het initiële prijsplafond.

	Zonder prijsplafond	Initiële prijsplafond	Definitieve prijsplafond
Gasprijs	€3,75 per m3	€1,50 per m3 Eerste 1.200 m3	€1,45 per m3 Eerste 1.200 m3
Stroomprijs	€0,90 per kWh	€0,70 per kWh Eerste 2.400 kWh	€0,40 per kWh Eerste 2.900 kWh

Laten we de uitwerking van het prijsplafond eens bekijken aan de hand van een rekenvoorbeeld ?.

Rekenvoorbeeld besparing door prijsplafond

In dit rekenvoorbeeld ga ik de energierekening bereken “zonder prijsplafond”, met het “initiële prijsplafond” en met het “definitieve prijsplafond”. De energierekening ga ik dan bekijken voor

• Een huishouden met een laag verbruik
• Een huishouden met een gemiddeld verbruik
• En een huishouden met een hoog verbruik

Aan de hand van dit rekenvoorbeeld krijg je dan inzicht in de invloed van het prijsplafond op je energierekening en natuurlijk wat je energierekening gaat worden ?.

Energierekening huishouden met laag verbruik

Als eerste een huishouden met een laag verbruik. De volgende tabel laat zien wat de energierekening zou gaan worden zonder prijsplafond en met het prijsplafond.

	Zonder prijsplafond	Initiële prijsplafond	Definitieve prijsplafond
Gasverbruik 1.000 m3	1.000 x €3,75 = €3.750	1.000 x €1,50 = €1.500	1.000 x €1,45 = €1.450
Stroomverbruik 2.000 kWh	2.000 x €0,90 = €1.800	2.000 x €0,70 = €1.400	2.000 x €0,40 = €800
Energierekening	€5.550 p/j €462,50 p/m	€2.900 p/jaar €241,66 p/m	€2.250 p/j €187,50 p/m

Zoals je kan zien zou zelfs een huishouden met een laag verbruik een gigantische energierekening krijgen bij de huidige energieprijzen. Dit huishouden zou dan ruim €5.500 per jaar moeten gaan betalen, ofwel €462,50 per maand ?. Dat is simpelweg voor de meeste huishoudens niet meer op te brengen.

Na invoering van het initiële prijsplafond daalde de energierekening tot €2.900 per jaar. En na invoering van het definitieve prijsplafond daalde de energierekening verder tot €2.250 per jaar ofwel €187,50 per maand.

Energierekening huishouden bij gemiddeld verbruik

Hoe ziet dan de energierekening eruit van een huishouden met een gemiddeld verbruik? Hieronder het overzicht voor alle drie de situaties:

	Zonder prijsplafond	Initiële prijsplafond	Definitieve prijsplafond
Gasverbruik 1.200 m3	1.200 x €3,75 = €4.500	1.200 x €1,50 = €1.800	1.200 x €1,45 = €1.740
Stroomverbruik 2.900 kWh	2.900 x €0,90 = €2.610	2.400 x €0,70 = €1.680	2.900 x €0,40 = €1.160
		500 x €0,90 = €450
Energierekening	€7.110 p/j €592,50 p/m	€3.930 p/j €327,50 p/m	€2.900 p/j €241,67 p/m

Als we uitgaan van de huidige marktprijzen (dus zonder prijsplafond) dan zou dit huishouden met een gemiddeld verbruik een energierekening kunnen verwachten van een dikke €7.100 per jaar (dat is bijna €600 per maand ?).

Na invoering van het initiële prijsplafond ging de energierekening omlaag naar €3.930 per jaar. Waarna een verdere verlaging volgde na de invoering van het definitieve prijsplafond naar €2.900 per jaar ofwel €241 per maand.

Energierekening huishouden bij hoog verbruik

Dan door naar de “grootverbruikers” ?. Laten we eens kijken wat voor huishoudens met een hoog energieverbruik de energierekening zou gaan worden. Hieronder het overzicht voor alle drie de situaties:

	Zonder prijsplafond	Initiële prijsplafond	Definitieve prijsplafond
Gasverbruik 1.600 m3	1.600 x €3,75 = €6.000	1.200 x €1,50 = €1.800	1.200 x €1,45 = €1.740
		400 x €3,75 = €1.500	400 x €3,75 = €1.500
Stroomverbruik 3.400 kWh	3.400 x €0,90 = €3.060	2.400 x €0,70 = €1.680	2.900 x €0,40 = €1.160
		1.000 x €0,90 = €900	500 x €0,90 = €450
Energierekening	€9.060 per jaar / €755 per maand	€5.880 per jaar / €490 per maand	€4.850 per jaar / €404,17 per maand

Als we kijken naar de energierekening uitgaande van de huidige marktprijzen dan gaat dat nergens meer over. Deze huishoudens zouden dan €9.060 per jaar of €755 per maand voor de energierekening moeten betalen ?. Niet normaal zeg!

Het initiële prijsplafond maakte de situatie voor “grootverbruikers” al een heel stuk beter. De energierekening daalde na invoering namelijk ruim €2.000 tot €5.880 per jaar. Het definitieve prijsplafond zorgt voor een verdere verlaging tot €4.850 per jaar of zo’n €404 per maand. Nog steeds flink, maar aan de andere kant verbruiken deze huishoudens ook flink wat energie.

Je ziet in deze vergelijking duidelijk dat vooral het aanpassen van de stroomtarieven en maximale stroomverbruik zorgt voor de grootste winst. Dat was ook waar bij het initiële prijsplafond de meest kritiek op kwam.

Dus “problem solved” zou je denken ??. Of toch niet?

Nadeel van invoeren prijsplafond

Zitten er ook nadelen aan het invoeren van het prijsplafond? Wat mij betreft wel. Natuurlijk is het fijn dat huishoudens een lagere energierekening tegemoet kunnen zien. Dat geldt ook voor mezelf. Toch ben ik van mening dat als de overheid maar elke keer met “compensatie regelingen” problemen oplost dat dit vroeg of laat tot grote problemen gaat leiden.

Op de korte termijn is het natuurlijk fijn dat ondernemers gecompenseerd werden tijdens de Coronacrisis en nu is het ook fijn dat huishoudens gecompenseerd worden voor de hoge energieprijzen. Al dit gratis geld lost problemen niet structureel op en leidt op termijn alleen maar tot nog hogere inflatie (zie ook de blog post “Hoe vermogen beschermen tegen hoge inflatie?“).

Wat mij betreft zou het beter zijn om vol in te zetten om huurwoningen en koopwoningen te gaan verduurzamen ☀️☀️☀️ om zo het energieverbruik te verlagen. En dus hiermee ook de energierekening te verlagen. Hierdoor worden we ook gelijk minder afhankelijk van Russisch gas én verduurzamen is natuurlijk goed voor het milieu ?.

Eindoordeel

Het definitieve prijsplafond gaat huishoudens zeker in financieel opzicht een flinke besparing opleveren tov de energierekening met huidige marktprijzen. Toch blijft de energierekening ook na invoering van prijsplafond hoog! Energie besparen blijft dus lonen.

Wat kan je nu doen tegen lage kosten?

• Radiatorfolie plakken / radiatorbuizen isoleren
• Radiatorventilator aanschaffen. Hierdoor komt een kamer een stuk sneller op temperatuur komt. Je verbruikt op die manier dus ook een stuk minder
• Tocht strips plakken bij deuren & ramen / brievenbus
• Thermostaat een graadje lager zetten / korter douchen
• Sluipverbruik minimaliseren (bv internetmodem ‘s avonds uit / etc)
• Lichten uit bij verlaten kamer / geen apparaten op standby

Kortom wees alert en voorkom verspilling en gebruik je gezonde verstand wb energiegebruik. Wellicht is dit hét moment om te investeren in zonnepanelen. Wil jij weten wat momenteel de terugverdientijd van zonnepanelen is? Lees dan de blog post “Terugverdientijd zonnepanelen eigen woning“.

? Graag hoor ik van je in de comments wat jij vindt van het prijsplafond voor de energierekening ?