Zonnepanelen zonder salderingsregeling?

Zijn zonnepanelen nog interessant zonder de salderingsregeling?

Nav van de blog post die ik gemaakt had over de terugverdientijd van zonnepanelen (zie link), heb ik meerdere vragen / opmerkingen gekregen over het feit dat de salderingsregeling ermee stopt. De voornaamste vraag die mensen hebben is of zonnepanelen nog wel interessant zijn zonder salderen.

In plaats van al deze mensen een persoonlijke reactie te geven hierbij deze uitgebreide blog post om hier een antwoord op geven.

In deze blog post ga ik het volgende behandelen:

Wil je liever de video bekijken?

Wil je liever de video bekijken dan de blog post lezen? Hieronder de link naar de video:

Wat is de salderingsregeling?

Laten we eerste beginnen met het begin. Overal hoor je dat met name dankzij de salderingsregeling het heel gunstig is om stroom te leveren, maar wat is de salderingsregeling precies?

De salderingsregeling, oftewel salderen van energieverbruik, houdt in dat een kleinverbruiker (particulier huishouden) met zonnepanelen zijn, vooral in de zomer, aan het elektriciteitsnet geleverde kWh’s verrekend worden met de op andere momenten afgenomen kWh’s.

Voordeel salderingsregeling

Dat maakt de salderingsregeling zo voordelig, aangezien je over de gesaldeerde kWh’s geen energiebelasting, opslag duurzame energie (ODE), BTW en transportkosten hoeft te betalen. Dankzij deze salderingsregeling is er op dit moment geen financieel verschil tussen de analoge elektriciteitsmeter die bij teruglevering terugdraait, en de slimme meter die afname en levering apart registreren.

Samengevat is salderen dus de geleverde stroom wegstrepen (salderen) tegen de stroom die je afneemt van het energiebedrijf.

Sinds wanneer bestaat de salderingsregeling?

De salderingsregeling is officieel in 2004 ingevoerd. Daarvóór kon je feitelijk al salderen doordat in die tijd mensen nog een meter hadden die terugdraait als je elektriciteit leverde aan het net.

Dus feitelijk is er vanaf het moment dat de eerste zonnepanelen op de daken geplaatst werden tot en met nu mogelijk om te salderen. Dat gaat vanaf 2025 veranderen, maar daar later meer over.

Vergoeding met salderen

Welke vergoeding krijg je voor de stroom die je zelf opwekt? Voor iedereen is het antwoord op deze vraag anders. Welke vergoeding je krijgt hangt namelijk af van het tarief dat jij betaalt aan je energieleverancier.

Betaal jij €0,50 per kWh (inclusief alle belastingen), dan krijg jij ook €0,50 per kWh voor de stroom die jij levert. Betaal je slechts €0,25 per kWh (inclusief alle belastingen)? Dan krijg je ook slechts €0,25 per kWh voor de stroom die je opwekt en niet zelf gebruikt.

Je krijgt namelijk precies hetzelfde tarief als jij betaalt voor de stroom die je afneemt. Dit is dus precies de reden wat de salderingsregeling zo interessant maakt.

Regels voor salderen

Nederland is het land van de regeltjes. Dus ook voor salderen gelden er regels waar je aan moet voldoen en is er een maximale hoeveelheid terug geleverde stroom die je mag salderen. Hieronder de belangrijkste regels:

• Maximum voor salderen tot salderingsgrens; Niet alle stroom die je terug levert telt mee voor het salderen. De grens ligt bij de hoeveelheid stroom die je zelf afneemt van je energieleverancier. Dit is de zogenaamde salderingsgrens. Lever je meer stroom terug dat de salderingsgrens? Dan krijg je voor deze terug geleverde stroom slechts een terug leververgoeding. Hierover later meer ?
• Zelfde stroomaansluiting; Verder moet de elektriciteit die je levert het net in via dezelfde aansluiting waarmee je ook stroom afneemt
• Alleen voor kleinverbruikersaansluiting; Salderen mag alleen als je een kleinverbruikersaansluiting hebt. Je bent een kleinverbruiker als je een elektriciteitsaansluiting hebt van maximaal 3x80A
• Aangemeld zijn bij energieleveren.nl; Je moet jezelf aanmelden bij Energieleveren.nl. Je installateur kan dit voor je doen, maar dat kan je zelf ook makkelijk doen als je weet wat voor installatie je hebt

Als je een slimme meter hebt dan meet deze direct wat je verbruikt én terug levert. De slimme meter geeft dit voor je door aan je energieleverancier.

Rekenvoorbeeld salderen

Laten we het salderen duidelijk maken aan de hand van een simpel rekenvoorbeeld. Stel dat je op dit moment (2022) meer stroom opwekt dan je gebruikt. In 2022 en 2023 mag je nog 100% salderen, maar omdat je meer stroom opwekt dan je gebruikt blijft er na het salderen nog een hoeveelheid stroom over.

Voor dit rekenvoorbeeld ga ik uit van een totaal stroomverbruik van 3.600 kWh en een opwek van 4.800 kWh per jaar. Gemiddeld gebruik je 30% van je zelf opgewekte stroom, dus in dit geval is dat zo’n 1.600 kWh.

Dan houdt je dus nog 2.000 kWh aan stroom over die je energieleverancier aan je levert. Deze 2.000 kWh mag je dan salderen (ofwel wegstrepen). Voor deze 2.000 kWh krijg je dan dus precies de stroomprijs die je betaalt. Over de overige 1.200 kWh die je teveel hebt geleverd krijg je een terugleververgoeding.

Overzicht rekenvoorbeeld

Hieronder het overzicht van hoe salderen werkt als je maximaal mag salderen (2022, 2023 en 2024) en méér stroom opwekt dan je gebruikt.

De berekening gaat dan als volgt:

Zoals aangegeven levert je energieleverancier je in dit geval dus 2.000 kWh aan stroom ondanks dat jij 3.200 kWh aan het net levert. Dit komt omdat jij veel stroom levert in de zomer (en dit niet allemaal kunt gebruiken) en veel stroom gebruikt in de winter (als je weinig opwekt).

Hopelijk maakt dit overzicht duidelijk hoe de salderingsregeling werkt. Mochten er toch nog zaken onduidelijk zijn dan hoor ik dan uiteraard graag van je in de comments.

Vergoeding zonder salderen

Ook in 2022, 2023 en 2024 krijg je dus al een terugleververgoeding over de teveel geleverde stroom. Als je zonnepanelen aanschaft zonder de salderingsregeling dan heb je nog steeds maximaal voordeel over de stroom die je zelf opwekt en ook gebruikt. Stroom die je opwekt en die je niet gebruikt lever je zonder de salderingsregeling altijd terug naar je energieleverancier.

Voor de terug geleverde stroom krijg je in dit geval slechts een zogenaamde “terugleververgoeding”. Dit is dus niet hetzelfde tarief als die jij betaalt voor de stroom die je afneemt. Deze “terugleververgoeding” verschilt per energiebedrijf en ligt op dit moment ongeveer tussen €0,05 en €0,11 per kWh.

De hoogte van deze “terugleververgoeding” mag het energiebedrijf zelf vaststellen. Als je veel stroom produceert, is het dus de moeite waard om een energiebedrijf te zoeken met een hoog teruglevertarief. Als je via Google zoekt op “hoogste terugleververgoeding stroom” krijg je een overzicht van de verschillende vergoedingen.

Overzicht van de verschillende terugleververgoedingen

Hoe ziet de salderingsregeling er nu uit en wat is precies de verandering waar je zo veel over leest in de media?

Salderingsregeling voor zonnepanelen

Zoals eerder aangegeven kunnen wij in Nederland sinds de plaatsing van de eerste zonnepanelen tot en met 2024 volledig salderen. Echter inmiddels is de kogel door de kerk wat betreft hoe de salderingsregeling de komende jaren afgebouwd gaat worden. Hoe zag de oude salderingsregeling er uit?

Oude salderingsregeling

Volgens de oude afspraken zou de salderingsregeling stapsgewijs afgebouwd gaan worden vanaf 2023. Vervolgens zou er elk jaar 9% minder gesaldeerd kunnen worden. In 2031 zou de salderingsregeling dan helemaal komen te vervallen. Hieronder een overzicht van de “oude salderingsregeling”:

Lange tijd stond de afbouw van de salderingsregeling vast, echter februari 2022 stelde minister Rob Jetten het volgende:

“Als gevolg van de opgelopen vertraging in de behandeling door de controversieelverklaring, is de in het wetsvoorstel opgenomen ingangsdatum van de afbouw van de salderingsregeling van 1 januari 2023, niet meer haalbaar”.

Bron: Minister van Klimaat en Energie, Rob Jetten

Dat de salderingsregeling afgebouwd gaat worden bleef vast staan alleen het startmoment werd verder de toekomst ingeschoven. Ook over hoe de afbouw zou gaan plaats vinden was lange tijd onduidelijkheid. Eind mei ’22 maakte het kabinet bekend hoe de “nieuwe salderingsregeling” afgebouwd gaat worden (zie link).

Nieuwe salderingsregeling

Eigenlijk is de naam “nieuwe salderingsregeling” incorrect. De salderingsregeling zelf is namelijk onveranderd gebleven. Echter de afbouw van de salderingsregeling is weldegelijk aangepast. Hieronder een overzicht van hoe de salderingsregeling afgebouwd gaat worden:

Zoals je kan zien is de einddatum van de salderingsregeling gelijk gebleven. Vanaf 2031 kan je niet meer salderen (dat is ongewijzigd gebleven). Echter tot en met 2024 kunnen we nu nog 100% salderen. Vanaf 2025 volgt er dan een grote sprong naar 64% en vervolgens is de afbouw weer 9% per jaar.

Verschil oude en nieuwe salderingsregeling

Hier een tabel met het verschil tussen de oude afbouw en de nieuwe afbouw van de salderingsregeling.

Dan is de volgende stap gaan kijken of zonnepanelen nog rendabel zijn als de salderingsregeling er niet meer is. Let op dat dit dus pas vanaf 2031 het geval is. Als je nu of in 2023 zonnepanelen koopt dat heb je deze al terugverdiend binnen 5 tot 6 jaar.

Eigen gebruik van zelf opgewekte stroom

Van de zonnestroom die je zonnepanelen opwekken, verbruik je gemiddeld ongeveer 30%. De andere ongeveer 70% van de stroom die je opwekt lever je weer terug aan het net. Op zich is dat logisch aangezien je zonnepanelen hun hoogste opbrengst midden op de dag hebben, terwijl je stroom verbruik juist piekt op andere momenten.

Dus de eerste stap die je moet zetten als de salderingsregeling afgebouwd gaat worden is je eigen verbruik verhogen. Hoe meer je zelf verbruikt hoe hoger het rendement van je investering. Wat kan jij nu doen om je zelfgebruik te verhogen?

Hoe je eigen gebruik verhogen?

Zodra je minder kan salderen is het dus belangrijk om zoveel mogelijk je zelf opgewekte stroom te gebruiken. Hieronder een aantal simpele tips om het percentage “zelf verbruik” te verhogen:

1. Gebruik apparaten als de zon schijnt; Zet de wasmachine, wasdroger en vaatwasser overdag aan ipv van ‘s nachts. De meeste apparaten hebben tegenwoordig een timer voor een uitgestelde start
2. Zet deze apparaten na elkaar aan; Als je dan je wasmachine, wasdroger en vaatwasser overdag aanzet zorg er dan voor dan ze na elkaar aangaan. Anders kan je nog steeds meer stroom verbruiken dan je opwekt
3. Optimaliseer plaatsing zonnepanelen; Heb je de mogelijkheid om de zonnepanelen op oost en west te leggen dan heeft dat de voorkeur aangezien je dan zo lang mogelijk stroom opwekt
4. Opladen van elektrische auto; Mocht je een elektrische auto hebben dan is het uiteraard verstandig om die op te laden met je zelf opgewekte zonnestroom
5. CV-ketel vervangen voor warmtepomp; Wek je meer stroom op dan je zelf verbruikt dan kan een (hybride) of volledig elektrische warmtepomp mogelijk interessant zijn

Wil je meer informatie over hoe je meer zonnestroom zelf kan verbruiken? Kijk dan eens op de site van Milieu Centraal en lees hoeveel geld dat scheelt.

Zijn zonnepanelen nog interessant zonder salderen?

Laten we voor deze berekening uitgaan dat je 30% van de stroom die je opwekt zelf gebruikt. De andere 70% koop je dus in tegen het normale stroomtarief bij je energieleverancier. Daarnaast lever je dus ook nog de stroom die je opwekt, maar niet zelf gebruikt, terug aan de energieleverancier.

Uitgangspunten het rekenvoorbeeld

Laten we aan de hand van een simpel rekenvoorbeeld bekijken of zonnepanelen nog interessant zijn als je de zonnepanelen in 2025 en in 2031 zou aanschaffen.

Voor dit rekenvoorbeeld ga ik uit van een 4-persoonshuishouden met een jaarlijks stroomverbruik van 4.500 kWh. Met een eenmalige investering van €6.000 kan je een installatie aanschaffen van 12 zonnepanelen, die in het eerste jaar iets meer dan 4.500 kWh opwekken. Zie hierover de uitkomst van de berekening van “met de Zon”:

Zoals je kan zien zou een installatie met 12 zonnepanelen aangeschaft in 2022 voor €6.000 in iets minder dan 3 jaar zijn terugverdiend. Uiteraard neemt deze berekening mee dat je in 2022, 2023 en 2024 nog maximaal mag salderen.

Echter toch laat deze berekening maar weer eens zien waarom zonnepanelen met de huidige hoge stroomprijzen zo’n goede investering zijn!

Zonnepanelen kopen in 2025

Vanaf 2025 bestaat de salderingsregeling nog wel, maar wordt deze jaarlijks afgebouwd. Hieronder de terugverdientijd van zonnepanelen aangeschaft in 2025 waarbij ik gerekend heb met een stroomprijs van €0,22, oplopend in stappen van 10 cent, tot een maximale stroomprijs van €1,00 per kWh.

^{* Ik heb gekozen voor een installatie met micro-omvormers. Micro-omvormers hebben (net als de zonnepanelen) een levensduur van 25 jaar
** De terugverdientijd is korter dan de simpelweg te kijken naar de gemiddelde besparing per jaar tov de totale investering. Dit komt omdat je de eerste jaren nog gedeeltelijk kan salderen en je de eerste jaren minder degradatie hebt}

Oktober ’22 lag de stroomprijs rond de €0,90 per kWh. Bij een stroomprijs van €0,90 per kWh is de terugverdientijd een kleine 2 1/2 jaar ?! Dus ook als je zonnepanelen aanschaft in 2025 blijft het een zeer rendabele investering!

Zonnepanelen kopen in 2031

Laten we dan nu gaan kijken naar 2031. Vanaf 2031 kan je niet meer salderen. Het grootste voordeel heb je dan dus van je eigen gebruik, voor de rest van de geleverde stroom krijg je slechts de terugleververgoeding.

^{* / ** Deze uitgangspunten zijn gelijk als de vorige tabel}

Ook voor zonnepanelen gekocht zonder dat je gebruik kunt maken van de salderingsregeling heb je een rendabele terugverdientijd. Bij een stroomprijs van €0,90 per kWh is de terugverdientijd een dikke 4 jaar. Daarna heb je nog meer dan 20 jaar gratis stroom!

In het geval de stroomprijs slechts €0,22 per kWh is, dan duurt het bijna 11 jaar voordat je de investering hebt terugverdiend. Dat is natuurlijk wel redelijk lang. Aan de andere kant ben je dan wel minder afhankelijk van de ontwikkelingen op de energiemarkt en bespaar je flink wat CO2 uitstoot.

Invloed van prijsplafond op terugverdientijd

Sinds begin oktober ’22 heeft de overheid het definitieve prijsplafond voor de energierekening bekend gemaakt. Voor elektriciteit gaan huishoudens nu maximaal €0,40 per kWh betalen voor de eerste 2.900 kWh. Voor alles wat huishoudens meer verbruiken dan 2.900 kWh per jaar, moeten ze de marktprijs betalen.

Door invoering van het prijsplafond zal de terugverdientijd van zonnepanelen iets langer worden. Immers de eerste 2.900 kWh hoef je “slechts” €0,40 per kWh te betalen terwijl de marktprijs momenteel zo’n €0,90 per kWh is. Voor alles dat je meer verbruikt dan 2.900 kWh per jaar heb je wel weer maximaal voordeel.

Dus in het meest conservatieve geval gaat je terugverdientijd terug naar ~5,6 jaar (bij plaatsing in 2025) en ~7,5 jaar (bij plaatsing zonder de salderingsregeling). Nog steeds zijn dit acceptabele terugverdientijden en je bent hierdoor idg een stuk minder afhankelijk geworden van de overheid / energiemaatschappijen.

Meer over het prijsplafond en de impact op je energierekening kan je lezen in de blog post “Wat is het prijsplafond voor de energierekening?“

Eindoordeel

Zoals je in deze blog post hebt kunnen lezen blijven zonnepanelen ook na 2025 een interessant investering. Natuurlijk kan je het beste zo snel mogelijk je dak vol te leggen met zonnepanelen, maar lukt dat niet voor 2025 dan kan dat ook pas in 2025.

Zelfs als er compleet geen salderingsregeling meer is blijven zonnepanelen een rendabele investering. Kortom heb je nog geen zonnepanelen dan is het nu een mooi moment om eens een aantal installateurs te laten langskomen voor een vrijblijvende offerte!

Wat denk jij van de salderingsregeling? Ben je ervan overtuigd dat zonnepanelen ook zonder salderen interessant blijven of is het afbouwen van de salderingsregeling voor jou een reden om juist geen zonnepanelen te nemen? Ik hoor graag van je in de comments!

Wil jij weten hoe je €4.000 kunt besparen op je energierekening? Lees dan de blog post “Hoge energieprijzen en toch besparen?“